زنان جواهرساز ؛ زنانی که راه را برای طراحان امروزه هموار کردند

اگر فکر می‌کنید حرفه‌ طراحی و ساخت جواهرات در دنیای امروز چالش برانگیز است، تصور کنید پنجاه سال قبل چگونه بوده است؟ هنگامی که جنبش زنان به آتش کشیده می‌شد یا وقتی یک قرن پیش به دنبال حق رای بودند و برای بدست آوردن حقوق عادی خود می‌جنگیدند، تا ما امروز بتوانیم در جامعه حضور فعال داشته باشیم.

با این حال جواهرات یک نوع فرم هنریست که زنان به آن میل طبیعی دارند. زنان، نه تنها اولین کسانی بودند که جواهرات را می‌پوشیدند، بلکه با گذشت زمان آیتمی حذف نشدنی از استایل آن‌ها شده است. طراحی و ساخت جواهرات کاری است که به ماهیچه‌ها نیاز ندارد و همچین حرفه‌ای بی‌ سر و صداست. می‌توان این کار را پشت درهای بسته انجام داد بی آنکه مزاحمتی برای کسی داشته باشد. که البته در طول تاریخ، همیشه مردان نبودند که پشت این درها ایستاده و به تجارت و کار مشغول بوده، بلکه زنان جواهرساز بودند.

احتمالاً اطلاعاتی از پیشینه زنان جواهرساز نداریم و ممکن است مورد کم توجهی قرار گرفته باشد. اما باید بدانیم، در اواسط قررن نوزدهم، زنان برآنچه دیگر زنان می‌پوشیدند و می‌درخشیدند، تاثیر داشتند. به همین خاطر در این نوشته، به بررسی دوره‌ای را که زنان جواهرساز از سایه‌ها و تاریکی‌ها، طلوع می‌کنند تا راه را برای زنان بعد از خود هموار سازند، می‌پردازیم.

زنان جواهرساز گذشته

شارلوت ایزابلا نیومن (1836-1920) Charlotte Isabella Newman

او راه را برای زنان جواهرسازی که راه را هموار کرده‌اند، هموار کرد. او را خانم نیومن صدا می‌کردند. خانم نیومن کار خود را در سال 1860 میلادی آغاز کرد. هنگامی که تجارت و تولید جواهرات تنها به به نیمی از جامعه یعنی مردان اختصاص می‌یافت. شارلوت نیومن با تولید و ساخت جواهرات خود، در نهایت فروشگاه خود را با نام Savile Row راه‌اندازی کرد. او با داشتن مدال و افتخارات بسیار و همینطور کارمندان مرد، با نام‌خانوادگی همسرش کار می‌کرد و نام آثارش را “Mrs N” نهاد.

در تصویر بالا: آویز از طلا ، مینا و آمتیست طراحی شده توسط شارلوت نیومن ، 1884-1890 (Richard E. Driehaus Museum)

در چند سال اخیر این برند جواهرات بسیار مورد علاقه کلکسیونرها قرار گرفته و این علاقه رو به افزایش است. (در بلاگ پست چگونه مجموعه جواهرات آنتیک و قدیمی خود را جمع‌آوری کنیم؟ نکات خوب وساده‌ای در خصوص جمع‌آوری جواهرات را بررسی کرده‌ایم).
نیومن، سازنده ماهر جواهرات، برای تولید و طراحی جواهرات نفیس خود از طیف وسیعی از سبک‌های باستانی، از بیزانس تا احیای رنسانس، به صورتی که با سلیقه زمان خود سازگاری داشته باشد، استفاده می‌کرد. با توجه به علاقه اروپاییان به خصوص انگلیس‌ها به باستان و باستان شناسی، شهرت نیومن و جواهراتش دوچندان شد.

مورخان تاریخ جواهرات، شارلوت ایزابلا نیومن را به عنوان اولین جواهرساز زن ، یاد می‌کنند. او در چهار دهه آخر قرن نوزدهم، در لندن فعال می‌کرد. شروع به کار نیومن در جواهر فروشی معروف جان بروگدن John Brogden بود. در زمان ساخت آویز (عکس بالا)، خانم نیومن حداقل بیست و پنج سال از عمر خود را به ساخت جواهرات اختصاص داده بود، همچنین شش سالی از افتتاح فروشگاه شخصی‌اش می‌گذشت. نیومن، در سال‌های 1867 و 1878 هنگامی که بروگدن نشان Legion d’Honneur را در پاریس دریافت کرد با او همراه بود و خود به عنوان همراهش نشان افتخار دریافت کرد.
خانم نیومن پس از مرگ همکار و دوست خوبش، بروگدن، تجارت خود را آغاز کرد و بسیاری از کارکنان جواهر سازی که با آن‌ها کار کرده بود را استخدام کرد. و کارت ویزیتش حاوی متن”خانم نیومن، طلاساز و جواهرساز درباری، فروشگاه Savile Row، لندن” بود.
شارلوت ایزابلا نیومن، فروشگاهی را اداره می‌کرد که اغلب کارنانش مرد بودند؛ این امر در آن زمان بسیار غیر معمول بود.

جینی پویرت بوی‌وین (1871-1959) Jeanne Poiret Boivin

جینی پویرت در پشت صحنه کار می‌کرد، اما اداره تجاره بر عهده خودش بود. نام همسرش تقریباً در همه حراج عمده جواهرات تکرار می‌شد؛ اما این در حالی بود که این جواهرات بعد از مدت طولانی پس از مرگش تولید شده بودند. جینی پویرت، تصمیم به استخدام زنان جواهرساز گرفت. او با این کارش، امضای قوی اما زنانه، با عنوان Boivin را ایجاد کرد.
اون زنی بود که نامش پشت مردی پنهان شده بود. مردی که جواهراتی که به نامش خورده را ندیده است.

سنجاق سینه/ آویز “Ananas” از طلا، آمیتیست، و پریدوت peridot مربوط به مجموعه René Boivin, سال ساخت 1945 که در دسامبر 2015، شهر لندن، به قیمت 25000 دلار فروخته شد.

جینی پویرت، در سایه دو تن از نزدیکانش برادراش طراح برجسته پارسی پل پویرت و همسرش رنه بوی‌وین (نام René Boivin بر جواهرات ساخت جینی قرار گرفت) زندگی می‌کرد. جینی بسیار با دقت بود بود و علاوه چشمان تیز بینش در ساخت جواهرات، ثابت کرد مهارت زیادی در تجارت دارد. او کسب و کار خود را به مدت چهار دهه با مشهوریت فروارن، مدیریت کرد.

قطعه‌های جواهرات زمرد، ترکیبی از یاقوت کبود، طلا، الماس و پلاتین مجموعه René Boivin، سال ساخت 1940، با قیمت 32600 دلار فروخته شد.

رنه بوی‌وین، همسر جینی، خود نیز یک طلاساز ماهر بود که شرکت خود را در سال 1891 تاسیس کرد. اما ازدواجش با جینی پویرت نقطه عطفی در زندگی او بود. جینی پویرت نه تنها خود یک تاجر ماهر بود، بلکه برادرش پل که خود فردی ایده‌گرا و خلاق بود و ارتباطات خوبی با دنیای مد در پاریس داشت، تاثیرات مهم و خوبی بر جواهرات این برند گذاشتند. که می‌توان تاثیرات پل پویرت در طراحی‌های شرکت خواهرش با طراح‌های اگزوتیک، رنگ‌های شاد و روشن، اشتیاق به شرق و خاورمیانه را، مشاهده کرد.

دیان لوئیس Dianne Lewis، متخصص حوزه جواهرات، می‌گوید: خانه (شرکت) René Boivin، از نظر من اشتباه نام گذاری شده است. در حالی که رنه در اوج کار شرکت (سال 1917) درگذشت، این همسر او بود که شهرت و اعتبار باورنکردنی را به ارمغان آورد. او تولید و مدیریت را به عهده گرفت. با استخدام طراحان و زنان جواهرساز زبردست و ترکیبشان با طرح‌های خود، آثار بی‌نظیری خلق کند. جینی پویرت همانند برادرش سبک زیبایی داشت و هنر را به خوبی درک می‌کرد. همچنین دیان لوئیس در انتها می‌گوید: آثار جینی پویرت از زمان خودش جلوتر بود، به عبارتی اون در زمینه جواهرات پیشگویی می‌کرد.
جینی پویرت و زنان جواهرساز مشغول به کار در برندش همچون: Suzanne Belperron و Juliette Moutard ، با داشتن طراحی‌های انتزاعی و استفاده از سنگ‌های قیمتی، کریستال سنگ، چوب و سنگ یَمانی (کوارتزهایی که بافت نهان بلور دارند)، آثار زیبا و پرطرفداری را به وجود آوردند.

 

جینی توسنت (Jeanne Toussain (1887–1978

جینی توسنت به عنوان مدیر واحد جواهرات لوکس کارتیه، و از زنان جواهرساز مطرح و به نام، به مدت چند دهه در این شرکت مشغول به کار بود. او جایگاه شغلی‌اش را در سال 1933 به عهده گرفت. در تمام سال‌های فعالیت جینی در کارتیه، شاهد تاثیر چشمگیر طراحی‌های او بر محصولات هستیم. کارتیه تحت هدایت جینی، در اواخر دهه سی، از طرح‌های انتزاعی دکو abstract Deco به سمت طرح‌های فیگوراتیو figurative همانند سری اول black lacquer lady bugs و مجموعه American Indian-head brooches که ساخته شدند.

او همچنین مسئول طرح‌های پرنگان غریب کارتیه است. معروف‌ترین طرح این مجموعه پرنده در قفس،در سال 1940 معرفی شد که سمبل مقاومت در برابر اشغال نازی‌ها بود. نسخه بعدی این طرح بعد از آزاد شدن پاریس، در کارتیه به نمایش در آمد پرنده‌ای آماده پرواز بود؛ با درهای باز قفس.

دیان لوئیس Dianne Lewis، متخصص حوزه جواهرات، درباره جینی توسنت می‌گوید: «او احساس کرد جواهرات باید بر اساس شادی ساخته شوند؛ چه موضوعی بهتر از پرندگان؟» طوطی‌های رنگارنگ و فلامینگوها را به عرصه جواهرات آورد. همانطور که قبل‌تر طرح معروف پلنگ کارتیه که با گذشت حدود صد سال از این طرح کماکان طرفداران بسیاری دارد را به وجود آورد. جینی را حتی با نام مستعار پلنگ “the panther” صدا می‌کردند. او با این حیوان درنده براق و لوکس شناخته شد. آپارتمان شخصی او از پوست پلنگ پر شده بود و با پالتو‌های پلنگی در انزار ظاهر می‌شد. جواهرات پلنگ کارتیه، توجه زنان علاقه‌مند به قدرت را جلب کرد. همچون باربارا هاوتن Barbara Hutton .

 

سوزان بلپرون (Suzanne Belperron (1887-1983

سوزان مهارت‌های جواهرسازی خود را در خانه René Boivin، طی سال‌های 1921 الی 1931 کسب کرد. اون با تامین کننده مرواریدهای فروشگاه René Boivin ازدواج کرد. اما همسرش تنها دو سال بعد در جنگ کشته شد. وقتی بلپرون René Boivin را ترک کرد، نه تنها کوله باری از تجربیات طراحی، بلکه طرح‌های خود را نیز برد. آدری فریدمن Audrey Friedman، کلکسیونر جواهرات بلپرون و صاحب گالری Primavera در منهتن، طرح‌های مشابهی را گاهی با نام Boivin و گاهی با نام Belperron مشاهده کرده است. خواه بلپرون طرح‌هایی که برای بوی‌وین خلق کرده را برداشته است، خواه بوی‌وین پس از ترک بلپرون، به ادامه ساخت جواهرات با طرح‌های او پرداخته است. در هر حال، بدون شک این طرح‌های زیبا در هر عرصه‌ای، خوش درخشیده و با طرفداران بسیاری در سراسر دنیا، مواجه بوده و بلپرون را به یکی از زنان جواهرساز مطرح تبدیل کرده است.

قطعات جواهرات با امضای بلپرون، شامل سنگ‌های غیر معمول زیبا و قیمتی ، که اغلب با ترکیبی از طلا و برش‌های متفاوت از الماس و دیگر فلزات گران‌بها، را خلق می‌کرد. فریدمن در همین خصوص می‌گوید:” استعداد او در طراحی جواهرات به ترکیبات زیبا و خلاقانه‌ای که استفاده می‌کرد برمی‌گشت.” همچنین در ادامه می‌افزاید:«بلپرون از کریستال سنگ، آگات(عقیق)Agate ،سنگ یَمانی و سنگ سیترین citrine، به زیبایی استفاده کرده و آن‌ها را به مرکز توجه یک قطعه تبدیل می‌کرد.»

با فروش گردنبد اسپینل او به قیمت سه برابر(!) برآورد شده اولیه، شاهد زیبایی و چشمگیر بودن جواهرات او و تبدیل شدن به یکی از طراحان پرطرفدار در قرن پیش روست.

زنان جواهرساز زیادی بودند که راه را برای طراحان پس از خود هموار کرده و که در طرح‌های خود جواهرات بی‌نظیر و تکرار نشدنی را خلق کردند. در بلاگ پست‌های بعدی با زنان جواهرساز تاثیر گذار بیشتری در این عرصه آشنا می‌شویم.